از امام صادق علیه السلام سوال شد برزخ چیست؟ فرمودند: برزخ عبارت است از عالم قبر از وقتی که انسان می میرد تا زمانی که قیامت بر پا می شود.
برزخ
طبق آنچه از کتاب و سنت استفاده می شود انسان در فاصله میان مرگ و رستاخیز عمومى یک زندگانى محدود و موقتى دارد که برزخ و واسطه میان حیات دنیا و حیات آخرت است (بحار، ج2، باب البرزخ).
انسان پس از مرگ از جهت اعتقاداتى که داشته و اعمال نیک و بدى که در این دنیا انجام داده مورد بازپرسى خصوصى قرار می گیرد و پس از محاسبه اجمالى طبق نتیجه اى که گرفته شد به یک زندگى شیرین و گوارا یا تلخ و ناگوار محکوم گردیده با همان زندگى در انتظار روز رستاخیز عمومى به سر می برد (بحار، ج2، باب البرزخ).
حال انسان در زندگى برزخى بسیار شبیه است به حال کسی که براى رسیدگى اعمالى که از وى سر زده به یک سازمان قضائى احضار شود و مورد بازجوئى و بازپرسى قرار گرفته به تنظیم و تکمیل پرونده اش بپردازند، آنگاه در انتظار محاکمه در بازداشت به سر برد. روح انسان در برزخ، به صورتى که در دنیا زندگى می کرد، به سر می برد اگر از نیکان است از سعادت و نعمت و جوار پاکان و مقربان درگاه خدا برخوردار می شود و اگر از بدان است در نقمت و عذاب و مصاحبت شیاطین و پیشوایان ضلال می گذراند. خداى متعال در وصف حال گروهى از اهل سعادت می فرماید: «و لا تحسبن الذین قتلوا فى سبیل الله امواتا بل احیاء عند ربهم یرزقون* فرحین بما آتاهم الله من فضله و یستبشرون بالذین لم یلحقوا بهم من خلفهم الا خوف علیهم و لا هم یحزنون* یستبشرون بنعمة من الله و فضل و ان الله لا یضیع اجر المۆمنین» (سوره آل عمران آیه 169-171)؛ «البته گمان مبر اى پیغمبر کسانى که در راه خدا کشته شده اند، مرده اند بلکه زنده اند و پیش خداى خودشان در مقام قرب روزى داده می شوند از آنچه خدا از فضل خود به ایشان داده شاد هستند و به کسانى از مۆمنین که به دنبالشان می باشند و هنوز به ایشان نرسیده اند مژده می دهند که هیچ گونه ترس و اندوهى برایشان نیست. مژده می دهند با نعمت و فضل وصف نشدنى خدا و اینکه خدا مزد و پاداش مۆمنان را ضایع و تباه نمی کند».
