یک آیه قرآن بخوانیم؛ «فرق دانا و نادان»
خداوند در سوره زمر آیه ۹ می فرماید:
اعوذبالله‌من‌الشیطان‌الرجیم
«أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاء اللَّیْلِ سَاجِدًا وَقَائِمًا یَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَیَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَالَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ إِنَّمَا یَتَذَکَّرُ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ»
آیا آن کس که در همه ساعات شب به عبادت پرداخته ، یا در سجود است یا در قیام ، و از آخرت بیمناک است و به رحمت پروردگارش امیدوار است ، با آن که چنین نیست یکسان است ? بگو آیا آنهایی که می دانند با آنهایی که نمی دانند برابرند ? تنها خردمندان پند می پذیرند
***
در تفسیر نمونه ذیل آیه آمده است:
در حدیثى که در علل الشرایع از امام باقر (علیه السلام ) و همچنین در کتاب
کافى از آن حضرت نقل شده مى خوانیم : که آیه فوق (أمن هو قانت اناء اللیل )
به نماز شب تفسیر شده است .
روشن است این تفسیر مانند بسیارى از تفاسیر دیگرى که در ذیل آیات مختلف
قرآن بیان شده از قبیل بیان مصداق روشن است و مفهوم آیه را محدود به نماز
شب نمى کند.
در دنباله آیه پیامبر را مخاطب ساخته مى فرماید: ((بگو آیا کسانى که مى
دانند با کسانى که نمى دانند یکسانند؟!)) (قل هل یستوى الذین یعلمون و
الذین لا یعلمون ).
نه یکسان نیستند ((تنها صاحبان فکر و مغز متذکر مى شوند)) (انما یتذکر اولو الالباب ).
گر چه سؤال فوق سؤ الى است وسیع و گسترده ، و مقایسه اى است آشکار میان
آگاهان و ناآگاهان و عالمان و جاهلان ، ولى نظر به اینکه قبل از ذکر این
سؤال ، سؤ ال دیگرى در مورد نابرابرى مشرکان با مؤ منان شب زنده دار مطرح
شده ، دوم بیشتر به همین مساله اشاره مى کند، یعنى آیا کسانى که مى دانند
آن مشرکان لجوج و کوردل با این مؤ منان پاک و روشن ضمیر و مخلص نابرابرند
با کسانى که از این واقعیت روشن آگاه نیستند مساویند؟
به هر حال این جمله که با استفهام انکارى شروع شده ، و جزء شعارهاى اساسى
اسلام است عظمت مقام علم و عالمان را در برابر جاهلان روشن مى سازد، و از
آنجا که این نابرابرى به صورت مطلق ذکر شده معلوم مى شود این دو گروه نه در
پیشگاه خدا یکسانند، و نه در نظر خلق آگاه ، نه در دنیا در یک صف قرار
دارند، و نه در آخرت ، نه در ظاهر یکسانند و نه در باطن .