یامن له الدنیا والأخره
و در مجمع البیان در ذیل آیه: "و اتقوا الله الذى
تسائلون به و الارحام"، از امام باقر (علیه السلام) روایت آورده که فرمود:
معناى تقواى از ارحام این است که از قطع رحم بپرهیزید. [2]
مؤلف قدس سره: بناى این تفسیر بر قرائت ارحام به فتحه میم است تا مفعول"اتقوا" در تقدیر باشد.
و در کافى [3] و نیز در تفسیر عیاشى آمده: که منظور از ارحام، ارحام مردم است که خداى عز و جل امر به صله آن فرموده و آنقدر مورد اهمیت و اهتمامش قرار داده که در ردیف خودش آورده است که فرموده: "از خدا بترسید و از ارحام...".
مؤلف قدس سره: اینکه امام (علیه السلام) فرمود: "مگر نمى بینى..."بیان وجه تعظیم ارحام است و منظور از اینکه فرمود: در ردیف خود قرارش داده، این است که همانطور که گفتیم فرموده: "از خدا بترسید و از ارحام".[4]
و در تفسیر الدر المنثور است که عبدبن حمید از عکرمة روایت کرده که ذیل جمله:" الذى تسائلون به و الارحام"گفته است: ابن عباس گفت: رسول خدا(صلی الله علیه واله) در معناى این جمله فرمود: خداى تعالى امر مى کند به اینکه: صله رحم کنید و صله رحم، هم زندگى دنیاى شما را طولانى تر مىکند، هم در آخرت برایتان بهتر است.[5] مؤلف قدس سره: اینکه فرمود: طولانى تر مى کند، اشاره است به روایات بسیار زیادى که وارد شده که صله رحم عمر را زیاد مى کند و بر عکس قطع رحم عمر را کوتاه مى سازد و ممکن است وجه آن را با بیانى که به زودى در تفسیر آیه: "و لیخش الذین لو ترکوا من خلفهم ذریة ضعافا خافوا علیهم... [6] " مى آید، به ذهن نزدیک ساخت. و ممکن است مراد از جمله:"فانه ابقى لکم"این باشد که صله رحم زندگى را از حیث آثارش طولانى مى کند، چون باعث وحدت جارى بین اقارب مى شود و وقتى وحدت خویشاوندى محکمتر شد، انسان در از بین بردن عوامل ناسازگار زندگى بهتر مقاومت مى کند و بهتر از بلاها و مصائب و دشمنان جلوگیرى به عمل مى آورد.
مؤلف قدس سره: بناى این تفسیر بر قرائت ارحام به فتحه میم است تا مفعول"اتقوا" در تقدیر باشد.
و در کافى [3] و نیز در تفسیر عیاشى آمده: که منظور از ارحام، ارحام مردم است که خداى عز و جل امر به صله آن فرموده و آنقدر مورد اهمیت و اهتمامش قرار داده که در ردیف خودش آورده است که فرموده: "از خدا بترسید و از ارحام...".
مؤلف قدس سره: اینکه امام (علیه السلام) فرمود: "مگر نمى بینى..."بیان وجه تعظیم ارحام است و منظور از اینکه فرمود: در ردیف خود قرارش داده، این است که همانطور که گفتیم فرموده: "از خدا بترسید و از ارحام".[4]
و در تفسیر الدر المنثور است که عبدبن حمید از عکرمة روایت کرده که ذیل جمله:" الذى تسائلون به و الارحام"گفته است: ابن عباس گفت: رسول خدا(صلی الله علیه واله) در معناى این جمله فرمود: خداى تعالى امر مى کند به اینکه: صله رحم کنید و صله رحم، هم زندگى دنیاى شما را طولانى تر مىکند، هم در آخرت برایتان بهتر است.[5] مؤلف قدس سره: اینکه فرمود: طولانى تر مى کند، اشاره است به روایات بسیار زیادى که وارد شده که صله رحم عمر را زیاد مى کند و بر عکس قطع رحم عمر را کوتاه مى سازد و ممکن است وجه آن را با بیانى که به زودى در تفسیر آیه: "و لیخش الذین لو ترکوا من خلفهم ذریة ضعافا خافوا علیهم... [6] " مى آید، به ذهن نزدیک ساخت. و ممکن است مراد از جمله:"فانه ابقى لکم"این باشد که صله رحم زندگى را از حیث آثارش طولانى مى کند، چون باعث وحدت جارى بین اقارب مى شود و وقتى وحدت خویشاوندى محکمتر شد، انسان در از بین بردن عوامل ناسازگار زندگى بهتر مقاومت مى کند و بهتر از بلاها و مصائب و دشمنان جلوگیرى به عمل مى آورد.
۰ نظر
۲۷ تیر ۹۴ ، ۱۰:۱۰