امامان دوازده‌گانه علیهم السلام در قرآن و سنّت

یامن له الدنیاوالأخره

چکیده

در این مقاله سعی شده است به پرسش اساسی مسلمانان به ویژه قشر تحصیلکرده در مورد تعداد امامان و خلفای واقعی رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم از قرآن و سنت پاسخ‌گو باشیم به ویژه از آیه (ان عدّة الشهور عندالله اثنی عشر شهراً فی کتاب الله)؛ به یاری شواهد و قراین لفظی و عقلی و به کمک روایات دوازده امام را استنباط کرده و برای همه مسلمانها بازگو سازیم، چرا که اگر به نام آنها در متن قرآن تصریح می‌شد با تحریف و جایگزین ساختن اسامی دیگر اختلافات ویرانگری به وجود می‌آمد و بسا قرآن از حجیت و اعتبار ساقط می‌شد، چنان چه از فاطمه علیها السلام به کوثر تعبیر شده و از امام علی علیه السلام به قمر، وانگهی قرآن یک اعجاز ابدی است؛ محکماتی دارد و متشابهاتی و لطایفی و حقایقی و بطونی، تا مسلمانها در هر سطحی از نظر علمی و فلسفی و عرفانی باشند از آن بهره‌مند گردند. ما در خصوص تأویل آیه به منابع معتبر اهل سنت استدلال کردیم تا حقانیت مذهب اثنی‌عشر بهتر تثبیت گردد.

آخرین کلام ؛ اولین امام

یامن له الدنیاوالأخره

پیام تسلیت در پی رحلت آیت‌الله خزعلی مفسرقرآن کریم

یامن له الدنیا والأخره بسمه تعالی درگذشت عالمِ عامل و پرهیزگار مرحوم آیت‌الله آقای حاج شیخ ابوالقاسم خزعلی رحمت‌الله‌علیه را به خاندان محترم و همه‌ی بازماندگان و نیز به دوستان و ارادتمندان ایشان تسلیت عرض میکنم. عمر با برکت این روحانی با فضیلت، سرشار از نقطه‌های درخشان است، سالیان دراز بهره گیری از درس امام خمینی و دیگر فقهای بزرگ در قم و مشهد، همراهی با امام بزرگوار از آغازین روزهای نهضت انقلابی و دفاع شجاعانه از آن بزرگمرد و در دوران دشوار اختناق طاغوتی با بیانی رسا و صریح، حضور در مسئولیتهای سنگین پس از پیروزی و عضویت در شورای نگهبان و مجلس خبرگان، صبر جمیل بر شهادت فرزندش در قم و در هنگامه‌ی حرکات انقلابی ملت ایران و آنگاه حفظ قرآن و انس با آن و با دریای بی پایان حدیث و نیز فعالیت بلند مدت در تبلیغ و بیان معارف اسلامی، و آنگاه ثبات قدم در خط اصیل و صراط مستقیم انقلاب در همه حال و تا پایان زندگی... اینها سرفصلهای مهم زندگی این عالم متقی و پرکار است که در دیوان الهی مضبوط و مأجور است انشاالله. رحمت و مغفرت الهی برای آن بزرگوار مسألت میکنم. سید علی خامنه‌ای 25 شهریور 1394

قاعده ی سیاق آیات و کاربردهای آن

یامن له الدنیاوالأخره


 
آنان که چیدمان آیه ای، نیز چینش سوره ای کنونی قرآن مجید را دستوری و برخاسته از فرمان نبوی (صلی الله علیه و آله و سلم) و توقیفی می دانند نه اجتهاد اصحاب، (1) این زیرساخت استوار را مبنای « قاعده سیاق: حجیّت ظهورات ترکیبی یک یا چند جمله ای و آیه ای » ( در برابر قاعده سیاق: حجیّت ظهورات تفکیکی واژگانی یا عبارتی ) می شمارند. جناب زرکشی می نویسد:

الرّابع: دلالة السیاق، فإنّها تُرشد إلی تبیین المجمل و القطع بعدم احتمال غیر المراد و تخصیص العامّ... و هو من أعظم القرائن الدالّة علی مراد المتکلّم. (2)
به نظر نگارنده قاعده سیاق را در جمله ای کوتاه و گویا این گونه می توان شناساند: « برآیند روند آیات و مفاد چگونگی چیدمان به هم پیوسته و سایه گستر بر اجزای آن ها را سیاق می نامیم که نوعی پیوند مفهومی یا مصداقی را دربر دارد و در فهمیدن معنا می تواند اثرگذار باشد. » (3)
بیشتر مفسّران عامّه و خاصّه، با استناد به این قاعده، به کشف مرادات ذات اقدس ربوبی پرداخته اند. (4) جناب عبدالرحمن السعدی در بیان پی آوردهای سیاق می نویسد:
السیاق یرشد إلی بیان المجمل و القطع بعدم احتمال غیر المراد و تخصیص العامّ و تقیید المطلق و تنوعّ الدلالة، و هو أعظم القرائن الدالّة علی مراد المتکلّم؛ فمن أهمله غلطَ فی نظره، و غالط فی مناظرته؛ (5)

حکمت ها و چراها در آیات قرآن

یامن له الدنیاوالأخره

گاه قرآن حکیم حقیقتی را در آیه یا آیاتی می آورد و در پایان، با بیانی گویا و لطیف، برهان و علل یا ریشه های پیدایی آن را بازگو می فرماید. این گونه سخن گفتن ویژه ذات اقدس ربوبی است که گاه به صراحت، گاه به اشاره، گاه نیز با تقدیم علت یا بالعکس آمده است.در آیاتی نیز این مهم را روایات بر عهده دارند. (1)برای نمونه در آیاتی که از شناخت یا قدرت یا عظمت الهی سخن رفته، بی کرانی دانایی و بی پایانی توانایی و فراخی گستره وجودی خدای سبحان را یادآور می شود که گاه با واژه تعلیل همراه است: ( وَ لَوْ شَاءَ اللَّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَ أَبْصَارِهِمْ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدِیرٌ ) (2) و بقره: آیه 37 و 173؛ آل عمران: آیه 155و 199؛ انعام: آیه 165؛ اعراف: آیه 167؛ نحل: آیه 17؛ حجّ: آیه 60؛ نور: آیه 25؛ مزّمّل: آیه 20.

گاه به گونه گزارشی و بدون نشان تعلیل آمده است: ( وَ الْمُطَلَّقَاتُ یَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلاَثَةَ قُرُوءٍ وَ لاَ یَحِلُّ لَهُنَّ أَنْ یَکْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فِی أَرْحَامِهِنَّ إِنْ کُنَّ یُؤْمِنَّ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ بُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِی ذ لِکَ إِنْ أَرَادُوا إِصْلاَحاً* وَ لَهُنَّ مِثْلُ الَّذِی عَلَیْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَ لِلرِّجَالِ عَلَیْهِنَّ دَرَجَةٌ وَ اللَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ‌ ) (3) و بقره: آیه 255 و 284؛ آل عمران: آیه 4 و 31 و 129؛ مائده: آیه 40؛ ابراهیم (علیه السّلام): آیه 20؛ فرقان: آیه 70؛ احزاب: آیه 25؛ شوری: آیه 4؛ حدید: آیه 2.

چرا قرآن به زبان های مختلف نازل نشد؟

یامن له الدنیاوالأخره

تعبیر عربی بودن که در قرآن کریم در حدود 10 مورد آورده شده، اشاره به زبان عربی امروزی نیست بلکه مراد واضح و روشن بودن آن تعالیم الهی و خالی بودن آنها از پیچیدگی و ابهام می باشد.

در این نوشتار بنا داریم با ویژگی های منطقه جزیره العرب که عربستان جزئی از آن منطقه بزرگ محسوب می شده، آشنا شویم سپس ویژگی ها و خصوصیات زبان عربی را مورد بررسی قرار دهیم. از این رو توجه به مطالب ذیل لازم است: 
1 ـ اهمیت و سوق الجیشى بودن سرزمین حجاز و مناسب بودن این منطقه براى نشر اسلام نسبت به دیگر مناطق جهان و حکمت هاى دیگرى باعث شد این سرزمین خاستگاه بعثت پیامبر گرامى اسلام (صلى الله علیه وآله) باشد.

سخنورى و به رخ کشیدن سخنان ادبى و اشعار زیبا، سرزمین مکه و اطراف آن را به میدان هماوردى ساکنانش ـ در این زمینه ـ تبدیل کرده بود، و از سویى حکمت الهى اقتضا داشت که معجزه ى پیامبر صلی الله و علیه وآله متناسب فن و علم رایج در آن زمان و مکان باشد; همان گونه که در معجزه هاى پیامبران دیگر، این مصلحت رعایت شده است.
در چنین شرایطى بهترین معجزه، آوردن کتابى است که با سخنان شیوا و دلنشین، برترى خود را بر قوى ترین و زیباترین سخنان آن دوران آشکار کند. 

 با توجه به روحیه خاص مردم عربستان و خوی تعصب و جاهلیت و نادانی که با اعتقادات آنان عجین گشته بود و نیز با زبان عربی به خوبی آشنایی داشتند و به آن شعر می سرودند و نثر می نوشتند و باهم رقابت ادبی داشتند، اگر زبان قرآن، زبان دیگری غیر از زبان عربی بود یقیناً لجاجت با قرآن و آوردن آن مضاعف می شد و از آنجا که قرآن کریم کلام خدا است و کلام خدا باید با روشن ترین وجه بیان شود و هیچ گونه ابهام و گنگی نداشته باشد لذا قرآن به زبان عربی نازل گردیده تا زمینه برای بهانه جویان فراهم نباشد.

فقط 17 دقیقه برای خدا !!

یامن له الدنیاوالأخره

---

روزها در پی هم می آیند و می روند. زندگی اکثر ما روندی یک نواخت به خود گرفته است و برنامه ای ثابت بر آن حاکم است. در یک روز معمولی، اگر تأمین معاش خانواده را بر عهده داشته باشیم، صبح از خواب برخاسته به سر کار می رویم. در محل کار مشغول انجام وظایف می شویم. بعد از ظهر خسته به خانه بازگشته اندکی استراحت می کنیم. سپس اوقاتی را با خانواده سپری کرده و به تماشای تلویزیون، خوردن و آشامیدن می پردازیم و در آخر نیز با رفتن به رختخواب خود را برای فردایی دیگر آماده می کنیم.

---

دیگر افراد جامعه نیز هر یک به فراخور شرایطی که دارند روزگار را سپری کرده و لحظه ها را طی می کنند. بسیاری از ما در روز زمانی نسبتاً طولانی را برای دیدن فیلم های تکراری و غیر تکراری، که بعد از مدتی فراموشمان خواهند شد می گذاریم. زمان هایی را پای صحبت افرادی می نشینیم که شاید جز خستگی روح ، نتیجه دیگری برایمان نداشته باشد. اوقاتی را به انجام کارهایی می پردازیم که دوستشان نداریم. فرمان روسا و بالادستان در رأس امور زندگیمان قرار دارد. در این هنگام اگر بانگ اذان شنیده شود خود را به نشنیدن زده و بسیاری از کارها را مقدم بر آن می داریم. نمازی که در روز 17 دقیقه بیشتر از وقت ما را نخواهد گرفت.