به واسطه شماست که باران می بارد!
مقدمه
امام زمان (عجل الله تعالی فرجه شریف) رشته ی محکم میان بندگان و خدا هستند که چنگ زدن به این ریسمان الهی سبب حفظ انسان در بلاها می شود. حضرت بقیة الله (عجل الله تعالی فرجه شریف) انسان کاملی است که صاحب مقام رحمانیت است یعنی از جانب خداوند متعال رحمت عالم الهی را به بندگان می رساند و واسطه ی فیض حضرت حق است. مقام رحمانیت امام عصر (عجل الله تعالی فرجه شریف) به اذن پروردگار متعال مقامی است بلند مرتبه که بندگان خدای رحمان را بدو می رساند. این مقام جلوه های گوناگونی دارد که این نوشتار می کوشد بدان اشاره ای داشته باشد.
مقام رحمانیت
چون امام زمان (عجل الله تعالی فرجه شریف) انسان کامل است که همه ی صفات کمالی در او به تجلّی رسیده است و نخستین مقام پس از مقام حضرت حق است لذا همه ی صفات کمالی الهی در او تجلی یافته است از جمله این صفات، صفت رحمت است که خداوند متعال صاحب آن است. مقام رحمت الهی دو بخش اساسی دارد. مقام رحمانیت و مقام مرجعیت. مقام رحمانیت حضرت حق رحمت عام است که شامل همه ی مخلوقات می شود، و مقام رحیمیت حضرت حق همان رحمت خاص الهی است که شامل بندگان خاص می شود که ایشان را در راه قرب و کمال یاری می رساند. امام عصر (عجل الله تعالی فرجه شریف) نیز به اذن الهی بواسطه ی به فعلیت رسیدن همه ی صفات کمال الهی در او، صاحب مقام رحمت است. او نیز نسبت به همه بندگان خدا مقام رحمانی دارد و به اذن خدا واسطه ی فیض و رحمت خدا بر بندگان است.
باران از شماست!
در فرازهایی از دعای شریف جامعه ی کبیره مقام رحمانی معصومین (علیهم السلام) مورد اشاره قرار گرفته است. از جمله آنجا که می فرماید: به واسطه ی شماست که باران می بارد! باران از مصادیق رحمت عام الهی است که شامل همه موجودات و همه ی بندگان خدا می شود. حتی کفار نیز از رحمت باران بهره مند می شوند! در این اساس مقام رحمانی خداوند متعال توسط معصومین (علیهم السلام) در هر عصر و زمانی به بندگان می رسد و ایشان واسطه های فیض حضرت حقند! در این عصر و زمان حضرت بقیة الله (عجل الله تعالی فرجه شریف) واسطه ی فیض خدا و صاحب مقام رحمانی به اذن خداوند متعال است.
خدایا شیعیان ما را از شعاع نور ما و بقیه ی طینت ما خلق کرده ای، آن ها گناهان زیادی با اتکا بر محبت به ما و ولایت ما کرده اند، اگر گناهان آنها گناهی است که در ارتباط با تو است از آن ها بگذر که ما را راضی کرده ای و آنچه از گناهان آنها در ارتباط با خودشان هست خودت بین آن ها را اصلاح کن
مقام رحیمی
رحمت خاص خداوند متعال به بندگان خاص و ثابت قدم در مسیر حق می رسد، آنچنانکه می فرماید: " وَمَن یَتَّقِ اللَّـهَ یَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَا یَحْتَسِبُ وَمَن یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّـهِ فَهُوَ حَسْبُهُ (طلاق/3- 2) " از جمله مصادیق بارز رحیمیت خداوند متعال امدادهای غیبی در زندگی بشر است که شامل مومنان حق می شود. امام زمان (عجل الله تعالی فرجه شریف) به اذن خداوند متعال مقام رحیمی الهی را به بندگان خاص می رساند و واسطه ی فیض خاص خدا بدان هاست. از جمله مصادیق مقام رحیمی امام زمان (عجل الله تعالی فرجه شریف) دعای خیر در حق دوستان و شیعیان خالص است.
دعای امام برای شیعیان
سید بن طاووس(ره) می گوید: سحرگاهی در سرداب مقدس بودم. ناگاه صدای مولایم را شنیدم که برای شیعیان خود دعا می کردند و عرضه می داشتند:
«اللَّهُمَّ إِنَّ شِیعَتَنَا خُلِقَتْ مِنْ شُعَاعِ أَنْوَارِنَا وَ بَقِیَّةِ طِینَتِنَا وَ قَدْ فَعَلُوا ذُنُوباً کَثِیرَةً اتِّکَالًا عَلَی حُبِّنَا وَ وَلَایَتِنَا فَإِنْ کَانَتْ ذُنُوبُهُمْ بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُمْ فَاصْفَحْ عَنْهُمْ فَقَدْ رَضِینَا وَ مَا کَانَ مِنْهَا فِیمَا بَیْنَهُمْ فَأَصْلِحْ بَیْنَهُمْ وَ قاصَ بها عَن خُمسِنا وَ أَدْخِلْهُمُ الْجَنَّةَ وَ زَحْزِحْهُمْ عَنِ النَّارِ وَ لَا تَجْمَعْ بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ أَعْدَائِنَا فِی سَخَطِکَ»
خدایا شیعیان ما را از شعاع نور ما و بقیه ی طینت ما خلق کرده ای، آن ها گناهان زیادی با اتکا بر محبت به ما و ولایت ما کرده اند، اگر گناهان آنها گناهی است که در ارتباط با تو است از آن ها بگذر که ما را راضی کرده ای و آنچه از گناهان آنها در ارتباط با خودشان هست خودت بین آن ها را اصلاح کن و از خمسی که حق ماست به آن ها بده تا راضی شوند و آن ها را از آتش جهنم نجات بده و آن ها را با دشمنان ما در سخط خود جمع نفرما.»
دعای کامل
توجه در مضامین عالی این دعای شریف نشان می دهد که اولاً ارتباط و پیوستگی میان شیعیان و امام تا چه حد عمیق و اساسی است و ایشان از شعاع انوار امام آفریده شده اند!
ثانیاً مقام رحیمی امام زمان (عجل الله تعالی و فرجه شریف) نمود بارز و ظهور آشکاری در دعا برای شیعیان دارد. زیرا هر دو دسته ی گناهان حق الله و حق النّاس از جانب پروردگار مورد عفو قرار می گیرد. چرا که دعای امام مستحاب است و این نشان می دهد که اگر کسی از شیعیان گناهی را مرتکب شود تا چه حد امام خویش را آزرده دل می نماید!
امام عصر (عجل الله تعالی فرجه شریف) نیز به اذن الهی بواسطه ی به فعلیت رسیدن همه ی صفات کمال الهی در او، صاحب مقام رحمت است. او نیز نسبت به همه بندگان خدا مقام رحمانی دارد و به اذن خدا واسطه ی فیض و رحمت خدا بر بندگان است
رضوان خدا در رضای امام
همچنین این دعا نشان می دهد که برای رسیدن به رضوان الهی و آمرزش ذنوب جز مسیر محبت و ولایت معصومین (علیهم السلام) راهی مطمئن نمی توان یافت. امام در حق شیعیانش دعایی کامل را به درگاه الهی مسئلت می نماید و همه چیز را برایشان به نحو احسن از خداوند متعال طلب می کند!
اوج تجلّی مقام رحیمی امام!
از دیگر نمودهای بارز مقام رحیمی امام (عجل الله تعالی فرجه شریف) آن است که از خمسی که حق معصوم (علیه السلام) است به شیعیان می دهد و از خداوند در خواست می کند که چنین اجازه ای فرماید تا گرفتاری های مالی و دنیوی شیعیان را نرنجاند! اما جز پدری مهربان و دلسوز نسبت به شیعیان نیست. خدا کند که بفهمیم!
والشمس که بی روی تو من حیرانم
والفجر که بی وصل تو در بحرانم
واللیل که چون موی تو روزم تاریک
والعصر که بی عشق تو در خسرانم
ن. رادفر
بخش مهدویت تبیان
منابع و مآخذ:
1- برکات حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه شریف)- بخش چهارم: تجلیّات- ص 307
2- مفاتیح الجنان- شیخ عباس قمی (ره)- دعای جامعه ی کبیره
3- شیفتگان حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه شریف)- ج1
4- عصاره خلقت- آیت الله جوادی آملی
5- اسرار الآیات- صدرالدین شیرازی(ملاصدرا)